Book Appointment Now
افزایش خطر بیماری قلبی با شیرین‌کننده‌های مصنوعی
مطالعه‌ای جدید ارتباطی بین افزایش خطر بیماری‌های قلبی و مصرف شیرین‌کننده مصنوعی آسپارتام پیدا کرده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که آسپارتام ممکن است باعث افزایش ناگهانی انسولین شود که به تجمع پلاک‌های چربی در سرخرگ‌ها منجر می‌شود—یک عامل خطر برای حملات قلبی و سکته‌های مغزی. در این مقاله از سایت دکتر ابوئی به بررسی این موضوع می پردازیم در ادامه همراه ما باشید.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی و خطرات سلامتی
شیرین‌کننده‌های مصنوعی مدت‌هاست که به عنوان جایگزین کم‌کالری برای قند مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرچند که این ترکیبات حاوی مقداری کالری هستند، اما به دلیل شیرینی بسیار زیاد، مقدار کمتری از آن‌ها برای ایجاد طعم شیرین در مواد غذایی و نوشیدنی‌ها کافی است.
تحقیقات نشان داده است که مصرف این شیرین‌کننده‌ها ممکن است با مشکلات گوارشی، علائم عصبی، دیابت و بیماری‌های قلبی-عروقی مرتبط باشد. در حال حاضر، مطالعه‌ای جدید بر روی موش‌ها نشان داده که آسپارتام باعث افزایش شدید انسولین شده که منجر به تشکیل پلاک‌های چربی (آترواسکلروز) در سرخرگ‌ها می‌شود.
مکانیسم تأثیر آسپارتام بر افزایش خطر بیماری‌های قلبی
مطالعه‌ای که در Cell Metabolism منتشر شده است، نشان می‌دهد که آسپارتام از طریق یک مسیر التهابی وابسته به انسولین، خطر آترواسکلروز را افزایش می‌دهد.
دکتر کریستوفر یی، جراح عروق در مرکز پزشکی MemorialCare Orange Coast در کالیفرنیا، که در این مطالعه مشارکتی نداشته است، می‌گوید:
“این مطالعه شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌دهد که مصرف آسپارتام می‌تواند از طریق مسیر التهابی وابسته به انسولین، خطر آترواسکلروز را افزایش دهد. این یافته‌ها از لحاظ مکانیزمی توضیحی برای مطالعات اپیدمیولوژیکی قبلی ارائه می‌دهند که افزایش بیماری‌های قلبی-عروقی را در میان مصرف‌کنندگان شیرین‌کننده‌های مصنوعی نشان داده‌اند.”
مطالعه روی موش‌ها: سه قوطی نوشابه رژیمی در روز
محققان در این مطالعه، موش‌های نر و ماده را با رژیمی حاوی ۰٫۱۵% آسپارتام (معادل مصرف روزانه‌ی سه قوطی نوشابه رژیمی یا حدود یک لیتر) به مدت ۱۲ هفته تغذیه کردند. سپس آن‌ها را با دو گروه دیگر مقایسه کردند: گروهی که رژیمی بدون آسپارتام داشتند و گروهی که رژیمی با ۱۵% ساکارز (قند معمولی) دریافت کردند.
محققان به طور مداوم سطح انسولین این موش‌ها را اندازه‌گیری کردند و سلامت عروق خونی آن‌ها را در هفته‌های ۴، ۸ و ۱۲ بررسی کردند.
افزایش ناگهانی انسولین پس از مصرف آسپارتام
پس از ۳۰ دقیقه از مصرف آسپارتام، سطح انسولین موش‌ها به طور قابل توجهی افزایش یافت. این پدیده به دلیل وجود گیرنده‌های تشخیص‌دهنده‌ی شیرینی در دهان، روده‌ها و سایر بافت‌های بدن رخ می‌دهد که مصرف مواد شیرین را حس کرده و موجب ترشح انسولین می‌شوند.
از آنجایی که آسپارتام ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از قند معمولی است، این گیرنده‌ها را فریب داده و منجر به ترشح بیش از حد انسولین می‌شود. در نتیجه، سطح انسولین در موش‌هایی که رژیم آسپارتام دریافت می‌کردند، به طور مداوم بالا بود و نشان داد که مصرف طولانی‌مدت این شیرین‌کننده مصنوعی می‌تواند باعث مقاومت به انسولین شود که یکی از عوامل خطر اصلی دیابت نوع ۲ است.
دکتر یی در این باره می‌گوید:
“این تحقیق نگرانی‌ها درباره تأثیر متابولیکی شیرین‌کننده‌های مصنوعی را افزایش می‌دهد. اگرچه آن‌ها به عنوان جایگزین‌های سالم‌تری نسبت به قند معرفی می‌شوند، اما تأثیرشان بر تنظیم انسولین و التهاب نشان می‌دهد که این مسئله به آن سادگی نیست.”
آسیب به عروق خونی ناشی از افزایش انسولین
انسولین روی بسیاری از سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد، از جمله سلول‌های ماهیچه‌ای، بافت چربی، کبد، مغز و سلول‌های اندوتلیال که دیواره داخلی عروق خونی را می‌پوشانند.
مطالعات قبلی نشان داده‌اند که مقاومت به انسولین می‌تواند باعث اختلال در عملکرد سلول‌های اندوتلیال شود. این تحقیق شواهد بیشتری را برای تأیید این یافته ارائه کرده است.
دکتر یی توضیح می‌دهد:
“داده‌های این مطالعه نشان می‌دهند که آسپارتام باعث افزایش انسولین از طریق فعال‌سازی سیستم پاراسمپاتیک شده و منجر به هیپرانسولینمی مزمن می‌شود. این وضعیت، بیان CX3CL1، یک سیگنال ایمنی جذب‌کننده سلول‌های التهابی را افزایش داده و در نتیجه موجب تشدید تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک می‌شود.”
توسعه‌ی پلاک‌های آترواسکلروتیک پس از ۴ هفته
پس از ۴ هفته از مصرف آسپارتام، موش‌ها شروع به توسعه پلاک‌های آترواسکلروتیک در شریان‌ها کردند. این پلاک‌ها در هفته‌های ۸ و ۱۲ به میزان بیشتری افزایش یافتند.
موش‌هایی که ساکارز مصرف کرده بودند، تا هفته‌ی ۱۲ پلاک‌های آترواسکلروتیک ایجاد نکردند، اگرچه وزن و چربی بدن آن‌ها افزایش یافت.
دکتر ییهی کائو، نویسنده ارشد این مطالعه و متخصص بیماری‌های مزمن عروق خونی در موسسه کارولینسکا سوئد، توضیح می‌دهد که این کشف می‌تواند به توسعه داروهای مؤثرتر کمک کند:
“CX3CL1 یک پروتئین غشایی است که روی سلول‌های اندوتلیال عروق باقی می‌ماند. از این طریق، می‌تواند سلول‌های التهابی را در خون به دام بیندازد.”
کاهش مصرف آسپارتام برای حفظ سلامت قلب
دکتر یی تأکید می‌کند که کاهش مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های متابولیکی کمک کند:
“با توجه به یافته‌های این مطالعه، توصیه می‌شود که افراد—به ویژه کسانی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی-عروقی یا مقاومت به انسولین هستند—مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی را محدود کنند. در حالی که آسپارتام از سوی FDA به عنوان یک ماده‌ی ایمن شناخته شده است، اما این تحقیق نشان می‌دهد که مصرف مداوم آن می‌تواند خطرات متابولیکی و قلبی را در درازمدت افزایش دهد.”
وی همچنین اضافه کرد:
“تا زمانی که مطالعات انسانی بیشتری این یافته‌ها را تأیید کنند، یک رویکرد متعادل شامل مصرف غذاهای طبیعی و کاهش مواد افزودنی مصنوعی، انتخابی هوشمندانه خواهد بود.”
